Tag: jood

Dag uit het leven van Simon Gronowski

~ michelvanderburg
Still video – Simon | 19 April 1943 | 20220419 | Click image for video clip

Dag uit het leven van Simon Gronowski
— de jongen die uit de trein sprong die naar Auschwitz reed

Dinsdag 19 april 2022
Rutger | Groep 8, School Ter Cleeff, Haarlem, Holland

Wie Is Simon Gronowski?

Het is nu 1943. Ik heet Simon Gronowski. Ik ben geboren op 12 oktober 1931 in Brussel, waar ik ook nog steeds woon. Als klein jongetje ging ik graag naar de bioscoop of naar het Terkamerenbos (park in België) om met mijn hond Bobby te spelen. Mijn moeder heet Ania en mijn vader heet Léon. Mijn vader heeft een eigen winkel en hij maakt ook een eigen krant. Ik heb ook nog een zus: Ita. Ze is 18 jaar en zeven jaar ouder dan ik. Ze kan heel goed piano spelen en is altijd aardig. Ze heeft ook al een vriend, hij heet Jacques. Op school ben ik een echte vechtersbaas en ook thuis haal ik af en toe kattenkwaad uit! Vanaf mijn negende zit ik op scouting. Ik vind het daar heel cool. En ik heb er veel nieuwe vrienden leren kennen. Zoals elke scout heb ik een teamnaam; de mijne is “Bambi”.

De Bezetting

In 1940 hoorden wij de motoren van Duitse vliegtuigen boven Brussel. Mijn vader legde uit dat Hitler eerst Oostenrijk en Polen heeft veroverd met zijn leger en ook België wil overnemen. De Duitse soldaten zijn langzamerhand een vertrouwd beeld op straat. Ze zijn een klant in de winkel van mijn ouders. Ik vond ze in het begin eigenlijk wel aardig. Het is de tijd van de bezetting en in het begin gaat het leven nog gewoon helemaal hetzelfde. Want weet je de vervelende dingen van de oorlog die komen beetje bij beetje. Je hebt het niet gelijk door. Eerst willen de nazi’s lijsten opmaken met namen van alle joden. Met iedereen, die tenminste drie joodse grootouders hebt. De nazi’s vertellen ons dat ze dit doen om ons te helpen. En dus heeft mijn vader me ingeschreven. We hadden ze minder moeten vertrouwen… Wanneer we beseften dat we gevaar liepen, was het al te laat: ze hadden ons verplicht een gele ster op onze kleren laten naaien. Ze hebben beslist om aparte scholen te openen voor de Joodse kinderen. Persoonlijk maakt dat me niet zoveel uit en ben ik ook niet echt bang. Wat belangrijk is als je jong bent is dat je vrienden hebt en plezier maakt. Je maakt jezelf wijs dat het allemaal normaal is, dat het hoort bij een oorlog. Soms hoor je verhalen, maar wil je gewoon niet geloven wat er wordt verteld. Later nemen de Duitsers de radio’s in beslag. We kunnen en mogen niet langer naar nieuwsberichten luisteren. Ze sluiten ook de winkel.

Onze winkel heet “bij Sally”! De s van Simon (dat ben ik!). De a van Ania (mijn moeder), de l van Léon (mijn vader met een dubbele l, omdat hij het allersterkst is). En tot slot de y van Ita (mijn zus). We hebben bewust niet een i genomen anders had er Salli gestaan wat “vuil gemaakt” betekent in het Frans. Ze beginnen wijken af te sluiten en razzia’s uit te voeren, waarbij ze massaal mensen arresteren, alleen omdat ze Joods zijn. Vrienden van scouting verstoppen ons. We moeten ons huis, en onze tuin verlaten en leven vanaf nu met zijn vieren opgesloten in een appartement. Met amper 3 kamers in Woluwe (een dorp vlakbij Brussel). In het midden van de winter wordt mijn vader ziek en moet hij naar het ziekenhuis.

17 Maart 1943

Het is negen uur ’s ochtends. We zitten aan tafel te ontbijten: mijn moeder, mijn zus en ik. Er wordt aangebeld. De deur gaat open. Plotseling stormen twee Duitsers de kamer binnen. Mijn moeder toont haar papieren. Ze vragen waar mijn vader is. Zij zegt dat hij dood is. We moeten onze koffers laten zien. Ze binden mijn hond vast aan een trapleuning. En toen zijn we met ze meegegaan. De politie stopt ons dan in een kelder. Op de muren staan allemaal namen en datums die daar door andere mensen zijn gekrast die hier ook gevangen hebben gezeten. We moeten daar de hele nacht blijven.

De Ontvoering

Tot de volgende dag krijgen we niets te eten of te drinken. Het is dan al bijna avond. Wanneer we van hen wegmoeten uit de kelder, zijn we met zo ongeveer 50 mensen, allemaal opgepakt tijdens de razzia’s, in amper twee dagen tijd. Ze laten ons op een kleine vrachtwagen klimmen, waar we ons meteen onder een zeil moeten verstoppen, zodat de mensen op straat ons niet konden zien. Toen zijn ze met ons naar een kazerne in Mechelen gereden. Daar aangekomen, stellen ze ons op een hele grote binnenplaats in rijen op. Iedereen heeft in zijn koffers de meest waardevolle spullen meegenomen: juwelen, rantsoenbonnetjes, sleutels, familiefoto’s, brieven… We moeten één voor één aan een tafel langsgaan en alles geven wat we nog hebben kunnen meenemen. Ze kijken ook alle hoeden grondig na en halen er zelfs de voering uit. Ze snauwen ons toe en je kan ook het gehuil horen van de mensen die zich toch proberen te verzetten.

Mij vragen ze alleen mijn naam. Dan geven ze een stuk karton met daarop het nummer voor mijn transport, nummer 1234. Ik moet het karton om mijn hals hangen. Mijn moeder krijgt nummer 1233. Ze brengen ons naar zaal 18, op de 2de verdieping. Ita krijgt nummer B274, omdat zij op haar 16de voor de Belgische nationaliteit heeft mogen kiezen. Zij wordt naar een andere zaal weggevoerd. Iedereen weet dat deze kazerne een verzamelplaats is, maar niemand weet wat er binnen de muren gebeurt. Twee tot drie keer per week komen hier vrachtwagens naar toe.

In onze zaal staan honderd stapelbedden. Geen wc, enkel een paar gaten. Een pan met warm water moet soep en koffie voorstellen. Ze geven ons een beetje brood. Wie geluk heeft, krijgt een pakje van zijn vrienden toegestuurd. We moeten ons twee keer per dag melden op de binnenplaats, zowel ’s nachts als overdag, onder het waakzaam oog van de Duitsers, met een zweep in de hand en een pistool aan de riem. Ikzelf ben blij dat ik niet van mijn moeder en zus gescheiden word.

Met een paar vrienden oefenen we om later kunnen ontsnappen. We blijven daar een maand. Plots gaat er een gerucht rond dat er binnenkort weer een groep mensen moet vertrekken. En op zondag is het dan zover. Er wordt ons gezegd dat we naar een werkkamp vertrekken, ergens in Oost-Europa. Ik moet heel lang in de file aanschuiven, samen met mijn moeder. Vanachter haar raam houdt mijn zus ons in het oog. Op dat moment worden de mensen met een Belgisch paspoort nog niet gedeporteerd. Wanneer onze nummers worden geroepen, moeten we in een treinwagon stappen. De vloer is bedekt met stro. De deur wordt dichtgeschoven. We zitten met vijftig anderen mensen gevangen in het donker. En dan valt de grendel in het slot. We moeten nog uren wachten tot de trein gaat rijden.

19 April 1943

Het is 19 april. Mijn vader is jarig, hij wordt 45. Ik ben tijdens de reis in slaap gevallen. Tijdens mijn slaap hebben een paar gevangenen de deur van de wagon opengemaakt. En wanneer mijn moeder me wakker maakt, staat de deur wagenwijd open. Mijn moeder zegt dat ik moet springen. Ze laat me los. Ik spring. Ik wacht op mijn moeder en hoor dat de trein tot stilstand komt. Dan wordt er in het Duits geroepen en gevloekt en vallen er geweerschoten. Als ik had geweten dat mijn moeder niet uit de trein zou gaan springen, was ik ook nooit gegaan. Ik zie dat de trein weer gaat rijden. Ik loop weg van het spoor, maar weet niet precies in welke richting ik moet lopen. Ik heb de hele nacht doorgelopen.

Na De Gebeurtenis

De volgende ochtend, helemaal onder het vuil, kom ik aan in een dorp. Ik ga ergens aanbellen. De vrouw die de deur opent, gaat met mij naar de politie die mij naar Jean Aerts, een politieagent brengt. Hij begint mij vragen te stellen. Ik vertel dat ik in de buurt met kinderen aan het spelen was, maar verkeerd ben gelopen. Ik moet naar Brussel, naar mijn vader. De politieagent zegt: ik weet alles. Jij bent dat Joodse jongetje dat van de trein is afgesprongen. Je hoeft niet bang te zijn. Ik zal je niet verraden. Jean Aerts en zijn vrouw stellen voor om me veilig bij hen te verstoppen. Maar ik wilde koste wat het kost terug bij mijn vader zijn. Wat later brengt hij me op zijn fiets naar het station. Sinds lange tijd zie ik opnieuw hoe er buiten uit ziet: de lucht, de velden, de bomen, de vrijheid… Er zijn nog andere mensen van dezelfde wagon gesprongen, maar die hebben minder geluk gehad.
Ik heb mijn leven te danken aan de personen die de deur van de wagon open hebben gekregen, aan een mevrouw die haar deur niet voor mijn neus heeft dichtgegooid en aan een politieagent. Iedereen heeft moed gevonden om iets voor mij te doen en het zijn precies deze kleine dingen die mij uiteindelijk gered hebben!

Nawoord

Mijn YouTube-opa (Michel van der Burg) heeft me op dit verhaal gewezen. Hij heeft Simon Gronowski meerdere keren gesproken en geïnterviewd. Hij heeft samen met anderen van dit verhaal een film (Transport XX to Auschwitz – current version – YouTube https://youtu.be/CgE7x4qwQZs ) gemaakt, die je op zijn YouTube- kanaal kunt bekijken.

Rutger , 19 april 2022

Dank

Dag uit het leven van Simon Gronowski, de jongen die uit de trein sprong die naar Auschwitz reed | Rutger | Stelopdracht dinsdag 19 april 2022, Groep 8, School Ter Cleeff, Haarlem, Holland.

Boek : Simon, het jongetje dat wist te ontsnappen | Simon Gronowski, Cécile Bertrand , Réjane Peigny, Marie-France Botte, Rudy Laroche . Kazerne Dossin https://kazernedossin.eu/wp-content/uploads/2021/12/boek-van-simon-nl.pdf

Simon | 19 April 1943 | 20220419 | Behind the scenes Simon Gronowski & Michel van der Burg | Clip from film : Story Simon Gronowski – Brussels, Jan 16 , 2012 | 20220412 | Film & interview by Michel van der Burg | Miracles•Media

Film : Story Simon Gronowski – Brussels, Jan 16 , 2012 | 20220412 | Film & interview by Michel van der Burg | Miracles•Media | Raw footage film Miracles (currently not for general public distribution).

Transport XX to Auschwitz – a film by Karen Lynne & Richard Bloom and Michel van der Burg – YouTube https://youtu.be/CgE7x4qwQZs

TAGS #Simon #Gronowski #Rutger #education #onderwijs #school #stelopdracht #assignment #ADayintheLife #oorlog #WW2 #nazi #jood #bezetting #ontvoering #ontsnapping #trein #deportatie #oorlog #TransportXX #kind #child #war #interview #film #Belgie #Brussel #Mechelen #number #Belgium #Auschwitz #Brussels #deportation #deportatie #footage #holocaust #Jew #Kazerne #Dossin #Malines #Mechelen #shoa #shoah #train #Transport #XX #film #book #boek #michelvanderburg #MiraclesMedia #1Memo

ANONIEM | Meisje met hoofddoekje … | 20210417

~ michelvanderburg

ANONIEM | Meisje met hoofddoekje … (film zonder geluid)

Wie is zij ?

Dit bange meisje met donkere ogen en haar witte hoofddoekje – anoniem icoon van de holocaust … een paar seconden in de unieke Westerbork Film. Ruwe beelden gemaakt door kampgevangene Rudolf Breslauer tijdens de Tweede Wereldoorlog in Westerbork, Nederland.

Begin jaren negentig – 50 jaar later – is er weinig bekend over deze film uit Westerbork. In 1992 start de Nederlandse journalist Aad Wagenaar zijn speurtocht naar de naam van het meisje.  Project ‘Esther’ – zijn werktitel.

Sleutelbevinding – samen met de onderzoekers Gerard Rossing en Koert Broersma van Herinneringscentrum Kamp Westerbork die de filmbeelden analyseren – is de inscriptie op de koffer van die vrouw die op een brancard naar dat transport is gebracht.

Nauwkeurige inspectie van die koffer – het filmbeeld omdraaien – de film frame voor frame bekijken – heen en weer – onthulde haar naam en geboortedatum:

F.KROON
26.9.82

In deze video heb ik ook nog het zwart-wit omgekeerd.

Verder is nu een duidelijker beeld mogelijk in de hier gepresenteerde ‘still’ – op zelfde wijze bewerkt – genomen uit de kwalitatief betere, recentelijk teruggevonden ‘camera-originele’ film , gevonden op andere spoelen in het archief door Gerard Nijssen voor het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid | NIOD – en 20 januari 2020 gepubliceerd.

Die ene speciale treinwagon met Settela, wagon # 16, met verticale planken waarop 74 Pers. staat genoteerd , was ook onderdeel van die trein gefilmd door kampgevangene Rudolf Breslauer, die Westerbork verliet – toen met de ‘4’ doorgestreept en een 5 toegevoegd – dus er was voor vertrek één persoon toegevoegd.

Op die brancard lag Frouwke Kroon – geboren 26 september 1882 – gedeporteerd 19 mei 1944 – en bij aankomst in Auschwitz vermoord.
Die trein verliet Kamp Westerbork op 19 mei 1944 met ongeveer 700 mensen – zowel Joden als 245 Sinti en Roma – het ‘Zigeunertransport’.

Het meisje met het witte hoofddoekje kreeg haar naam terug op maandag 7 februari 1994, toen Aad Wagenaar overlevende ‘zigeunermama’ Theresia Crasa Wagner ontmoette.
Ze vertelde hem, dat ze op de grond achter het meisje zat, dat bij de deur stond. Toen ze hoorden dat de deuren werden gesloten, schreeuwde haar moeder:

‘Settela!
Ga weg bij die deur, straks komt je kop er nog tussen !! ’

Dát was haar naam: Settela!

Het Nederlandse Sinti-meisje Settela (Anna Maria) Steinbach werd – op traditionele wijze, onder de woonwagen van haar ouders – geboren op 23 december 1934 in Buchten in de Nederlandse provincie Limburg.

Settela’s familie was drie dagen voordat ze werden gedeporteerd, gearresteerd bij een razzia. In Kamp Westerbork werd Settela’s haar afgeschoren – vandaar de ‘hoofddoek’ gemaakt door haar moeder.

Moeder Toetela (Emilia) Steinbach werd met tien kinderen en een kleinkind naar Auschwitz-Birkenau gedeporteerd. De 9-jarige Settela werd begin augustus 1944 vergast en verbrand.
Settela’s vader Moeselman (Heinrich) Steinbach stierf van verdriet in 1946 in Nederland.

Credits

Gefilmd door Rudolf Breslauer 19 mei 1944 in kamp Westerbork, Nederland.
Video van Westerbork film montage spoel 1 (RVD cat.nr. 02-1167-01) met dank aan het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (KNAW) en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.

Still (bewerking Michel van der Burg) uit camera-originele film gepubliceerd op 20 januari 2020 met dank aan Gerard Nijssen | Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid | NIOD | NOS.

Verhaal gebaseerd op:
* Settela, het meisje heeft haar naam terug (1995-2007) door Aad Wagenaar ISBN 9789089751898 / Engelse vertaling door Janna Eliot ‘Settela’ (2005-2016) ISBN 978-0-9933898-2-5 .
* Documentaire film ‘Settela, gezicht van het verleden’ door Cherry Duyns (VPRO, 1994).
* ‘Kamp Westerbork gefilmd’ door Koert Broersma en Gerard Rossing (redactie Dirk Mulder en Ben Prinsen; ISBN 9023232658 .
* Westerbork Film | Full version RVD 1986 | 20190605 | Michel van der Burg | Settela•Com  (geraadpleegd 2021 Apr 16) URL: https://wp.me/p91enH-1x
* Nieuwe beelden van iconische Westerborkfilm gevonden (door Ronja Hijmans | NIEUWSUUR | NOS (geraadpleegd 2020 Jan 20) URL https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2319497-nieuwe-beelden-van-iconische-westerborkfilm-gevonden.html
* Settela en Willy en Het geheim van de Heksenberg (2e druk) door Rob Hendrikx m.m.v. Marouska Steinbach (Heerlen : Historisch Goud – Rijckheyt, centrum voor regionale geschiedenis en Stichting Historische Kring “Het Land van Herle”, April 2017) ISBN 9789082241686. URL https://www.landvanherle.nl/product/settela-en-willy-en-het-geheim-van-de-heksenberg-2e-druk/
* ‘Sinti en Roma in Den Haag, voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog (1900-1970)’ door Peter Jorna (Haags Gemeentearchief, 2021) PDF online (geraadpleegd 2021 Apr 15) URL https://www.owrs.nl/nieuws/nieuw-boek-sinti-en-roma-in-den-haag
* De Vergeten Genocide – Het lot van de Sinti en Roma. Online tentoonstellling door Tweedewereldoorlog.nl . Met een clip van het gesprek van journalist Aad Wagenaar met Crasa Wagner ; uit de documentaire ‘Settela, gezicht van het verleden’ van Cherry Duyns (VPRO 1994) (geraadpleegd 2021 Apr 15) URL https://romasinti.eu/nl/

Gebaseerd op Engelse editie eerder gepubliceerd : ANONYM | Girl with the headscarf … | 20210416 | Michel van der Burg | Settela•Com  (geraadpleegd 2021 Apr 16) URL: https://settela.com/2021/04/16/anonym-girl-with-the-headscarf-20210416/

TAGS #meisje #Settela #hoofddoek #anoniem #Sinti #Roma #Jood #1Memo #MiraclesMedia #michelvanderburg #Nederland #Westerbork #Porajmos #Holocaust #genocide #identificatie #Wagenaar #WesterborkFilm

ANONIEM | Meisje met hoofddoekje … | 20210417 | Michel van der Burg | Settela•Com | CC BY 4.0

Updates

20220604 – Format changes credit line , references

Marja Pinckaers: De cirkel – hommage aan Marie Hertzdahl – Bloemgarten

~ michelvanderburg
De cirkel – hommage aan Marie Hertzdahl – Bloemgarten © 2013 Marja Pinckaers / dbnl (cover art: Aleksangel)

Februari 2013 verscheen online in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL) het sublieme boek “De cirkel” van Marja Pinckaers, een hommage aan haar grootmoeder Marie Hertzdahl – Bloemgarten, die 19 april 1943 met Transport XX vanuit Mechelen naar Auschwitz werd gedeporteerd, en de verschrikkingen van het kamp overleefde.

‘BEN JIJ WEL EENS IN AUSCHWITZ GEWEEST?’ e-mailde mijn jongste nichtje Stéphanie. Op mijn ontkennend antwoord kwam prompt de vraag of ik met haar mee wilde.
….
Al jaren dacht ik over een bezoek aan Auschwitz, de plek waar mijn oma, Marie Hertzdahl-Bloemgartenz, bijna twee jaar gevangen had gezeten. Waar mijn grootvader, Salomon Victor Hertzdahl, was vermoord.
….
Ik wilde Blok 10 zien, het experimentenblok, waar mijn grootmoeder ‘werkte’ als Schwester Marie. Daar was zij toeverlaat voor vrouwen op wie de kampartsen de vreselijkste medische experimenten uitvoerden en die ze uiteindelijk ook zelf onderging.
….
Ik wilde die verschrikkelijke gevangenis zien waar mijn oma zo lang verbleef en die ze, wonder boven wonder – ze was immers al zesenveertig jaar toen ze in Auschwitz arriveerde – overleefde. Ook de rails wilde ik zien, waarover in april 1943 het transport XX uit het Belgische Mechelen eindstation Auschwitz binnenliep. Het transport met oma, oom Sylvain en Ima Spanjaard; aan boord. Over datzelfde spoor was mijn opa een jaar eerder gearriveerd in Auschwitz. Weggevoerd vanuit Nederland met één van de eerste transporten uit Westerbork ‘naar het oosten’.

Uit de online uitgave in DBNL: De cirkel. Hommage aan Marie Hertzdahl-Bloemgarten – Marja Pinckaers © 2013 dbnl / Marja Pinckaers

Transport XX face to face | imichel•com | 20110119

~ michelvanderburg

Transport XX — face to face | 2010 edition | 20200609 release*

SlideShow showing some 40 frames (with sound) from the video “Transport XX face to face” (Note 20220616 : video no longer available).
Below some frames from this video.

Still 01 | Transport XX face to face | 20110119

Still 02 | Transport XX face to face | 20110119

Still 03 | Transport XX face to face | 20110119

Still 11 | Transport XX face to face | 20110119

Still 40 | Transport XX face to face | 20110119

About this video
A short evocation of the TRANSPORT XX Installation in Brussels 2009, that confronted passers-by with 1200 portraits of Jews (from Belgium, Holland, and other countries) deported on this 20th train convoy from Belgium to Auschwitz on 19 April 1943. Many deportees managed to escape, among others when three young men stopped the convoy that night …
A first edition of the film was published (see below) as “TRANSPORT XX – installation Brussels” via youtube.com/channel012.
Thank you: Marjan Verplancke and other co-workers of the Kazerne Dossin / Jewish Museum of Deportation and Resistance in Mechelen (Belgium) and project “Give them a Face”. The Kazerne Dossin – kazernedossin.eu – digitalized the photo’s of the Dossin prisoners, that mostly are from the “National State Archives of Belgium. Ministry of Justice, Public Safety Office, Foreigner’s Police, individual files” URL arch.be/ .
With the ‘Give Them a Face’ project the Kazerne Dossin aims to bring together as many portraits of deportees from the Dossin barracks in Mechelen as possible and give them back their face – and the memory alive.

Notes (3)

1) Making of the film: Note that this movie originally started as pure registration – in a few ‘long takes’ – of these quite overwhelming visual impressions from my first encounter with this installation (not yet aware actually of the factual history of these portraits). Only the next day, after completing the capturing of 4 long takes while walking back and forth the rows of portraits – did I read the caption halfway the installation, and first became aware of the background, more or less: that is, the history and ‘identity’ of the portraits and this ‘transport’. This prompted the idea for this visual account with the superimposed montage of the imagery of two of the takes, combined with the ambient sound (with of the lowest levels of wind noise) of a third take.

2) A first edition of this film (“TRANSPORT XX – installation Brussels”) was published on 19 april 2009 via “channel012” at YouTube- and that version was also added in 2009 to the collection of the Dossin Barracks / Jewish Museum of Deportation and Resistance (Mechelen, Belgium).

3) This ‘final cut’ now named “Transport XX face to face” has some editing corrections and a new title and credits. This edition was first published October 2010 in the 7th round of the New Arrivals 2010 / 2011 of the dutch broadcaster ‘NTR’. New Arrivals | KORT! ntr: (no longer available via this link)
http://www.kortefilmonline.ntr.nl/page/detail/newarrivals/video/788830/transport-xx—face-to-face
(Also uploaded via Vimeo 2 days ago)

Update 20111215 credits / link info

Posted by michelvanderburg – Wednesday, January 19, 2011

Comment :

Dear Michel,
thanks for your good work. I wanted to point you a small but significant detail: transport XX was the 1rst time where a special wagon (Sonderwagen) was added with 19 resistants and “jumpers” (18 men & 1 women) from previous transports. The wagon was located just before the last wagon with the guards. It is possible that they were marked with red paint on the back of their clothes in order to destroy them automatically on arrival at Auschwitz. The pictures of these 19 prisonners was excluded from the mural exposition outside Dossin Kaserne. In my opinion their pictures should be added as it is our duty to honor their memory.
Alain Blitz – Kibbutz Hasolelim, Israel – granson of Chaskel Feiwel Blitz, N0. 9 on the Sonderwagen of Transport XX
Wednesday, 13 April 2011 at 14:24:00 CEST

Republished 20220621 by Michel van der Burg | michelvanderburg•com , from imichel•com | imichel•blogspot•com | 20110119

*Note Update 20220621 Transport XX — face to face | 2010 edition | 20200609 release

TAGS #Auschwitz #Belgium #Brussels #convoy #deportation #escape #holocaust #Jew #JMDR #Jood #Kazerne Dossin #Malines #Mechelen #shoah #train #Transport XX #republish #imichel #imichelcom #blogspot #blogger #1Memo #michelvanderburg